فریب سیاه با لباس سفید پزشکی!
به گزارش اعصاب سنج، یکی از مهم ترین تهدیدهای فضای مجازی، ظهور اشخاصی است که بدون تخصص و صلاحیت حرفه ای، در لباس کارشناس یا پزشک ظاهر می شوند و از ناآگاهی مردم برای کسب درآمدهای میلیاردی سوءاستفاده می کنند.
خبرگزاری مهر - گروه سلامت: در سالهای اخیر، ظهور رسانه های اجتماعی بخصوص اینستاگرام، تحولی بزرگ در شیوه های اطلاع رسانی، سبک زندگی و حتی مصرف کالاها و خدمات ایجاد کرده است. این فضا، در کنار فرصت های بی شمار، تهدیدهایی جدی هم بهمراه دارد که گاهی مستقیماً با سلامت جامعه گره خورده اند.
یکی از مهم ترین این تهدیدها، ظهور اشخاصی است که بدون تخصص و صلاحیت حرفه ای، در لباس کارشناس یا پزشک ظاهر می شوند و از ناآگاهی مردم برای کسب درآمدهای میلیاردی سوءاستفاده می کنند.
این چهره ها که معمولا با روپوش سفید، دکورهای لوکس، خانه های آن چنانی و وعده های معجزه آسا در قاب تصویر ظاهر می شوند، نه تنها سلامت روان و جسم مخاطبان را هدف قرار داده اند، بلکه درحال بازتعریف اعتماد عمومی به نهاد سلامت هم هستند.
سودجویی با ظاهری فریبنده
ظاهر حرفه ای، عنوان های جعلی، تبلیغات اغواکننده و استفاده از ترندهای روان شناسی موفقیت، تبدیل به ابزارهایی شده اند که این افراد برای جلب اعتماد مخاطبان استفاده می نمایند. یک پیج اینستاگرامی با ۵۰۰ هزار دنبال کننده، وعده «درمان قطعی ریزش مو»، «لاغری ۱۰ کیلویی در یک ماه»، یا «سم زدایی بدن تنها با یک دمنوش» را می دهد. هیچ یک از این ادعاها مبنای علمی ندارد، اما در فضایی که سلامت به سبک زندگی پیوند خورده و سرعت حرف اول را می زند، خیلی از مردم ترجیح می دهند این مسیر ساده و جذاب را امتحان کنند.
فالوئر بالا، تعداد زیاد کامنت ها، ویدیوهای «قبل و بعد»، استفاده از اصطلاحات علمی و نمایش گواهی نامه هایی که معمولا جعلی یا بدون اعتبار علمی هستند، تنها بخشی از این پازل فریب است. در واقع، این افراد تصویر یک پزشک متخصص موفق را بازسازی می کنند؛ اما نه بر مبنای سال ها تحصیل و تجربه، بلکه با چند نرم افزار تدوین و خرید فالوئر فیک.
فروش داروهایی که مجوز ندارند، اما تبلیغ می شوند
در خیلی از این صفحات، فروش دارو، مکمل، دمنوش، قرص های چربی سوز، کرم های پوستی، قطره های چشمی و … به صورت مستقیم یا از راه لینک دایرکت صورت می گیرد. بیشتر این محصولات، فاقد تأییدیه وزارت بهداشت یا نهادهای نظارتی هستند. بررسی ها نشان میدهد بعضی از این داروها از کشورهای ناشناخته یا کارگاه های زیرزمینی ساخته شده و فاقد هرگونه استاندارد دارویی هستند.
در برخی پرونده های قضایی، مشاهده شده است که افراد سودجو با جعل بارکد و بسته بندی حرفه ای، داروهای تقلّبی را به نام برندهای معتبر به فروش رسانده اند. نتایج مصرف این محصولات، گاه جبران ناپذیر است: از اختلالات گوارشی و حساسیت های پوستی تا عوارض کبدی، ناباروری یا حتی مرگ.
چرا مردم فریب می خورند؟
سوال اساسی اینجاست که چگونه چنین صفحاتی تا این حد محبوب می شوند و مخاطب عام بدون پژوهش، به سفارش های آنها اعتماد می کند؟ پاسخ این سوال تلفیقی از عوامل فرهنگی، اقتصادی، روان شناسی و رسانه ای است.
دسترسی سریع: در شرایطی که گرفتن نوبت از پزشک متخصص گاه هفته ها یا ماه ها طول می کشد، یک پیج اینستاگرامی پاسخ سریع تری به مخاطب می دهد.
هزینه کمتر: مشاوره های اینترنتی معمولا هزینه کمتری نسبت به رجوع حضوری دارند یا به ظاهر مجانی هستند.
تبلیغات احساسی و فریبنده: استفاده از داستانهای احساسی مانند «من با این دارو از افسردگی نجات پیدا کردم» یا «این دمنوش زندگی ام را تغییر داد»، احساس همزاد پنداری به وجود می آورد.
ضعف در سواد سلامت و سواد رسانه ای: خیلی از مردم هنوز قادر به تشخیص تبلیغ علمی از تبلیغ تجاری نیستند. تشخیص واقعی از جعلی، نیازمند آموزش است.
پرونده هایی که رسانه ای شدند
در سالهای اخیر، رسانه ها و نهادهای نظارتی به برخی از پرونده های مهم دراین خصوص پرداخته اند. همچون دستگیری اشخاصی که بدون مجوز پزشکی، در خانه های اجاره ای به انجام اعمال زیبایی می پرداختند، یا صفحاتی که داروهای هورمونی و خطرناک را تحت عنوان «درمان طبیعی» تبلیغ می کردند. بعضی از این افراد با عنوان جعلی «دکتر تغذیه» بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان از مخاطبان خود برای فروش یک رژیم اینترنتی دریافت می کنند که تمام نسخه ها مشابه و فاقد هرگونه مبنای علمی بودند.
نقش حاکمیت و رسانه ها
نمی توان مسئولیت این بحران را تنها به گردن مردم انداخت. ضعف نظارت مؤثر، نبود ساختار روشن برای احراز هویت تخصصی در فضای مجازی، و تأخیر در واکنش های قانونی، به افزایش این پدیده دامن زده است.
لازم است وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی، پلیس فتا و شورای عالی فضای مجازی با هم افزایی، سامانه ای واحد برای احراز و اعلام هویت افراد فعال در حوزه سلامت مجازی ایجاد کنند. اطلاع رسانی مداوم در رابطه با صفحات غیر مجاز و انتشار فهرست رسمی مشاوران مورد تأیید، می تواند به کاهش اعتماد عمومی به سودجویان کمک نماید.
رسانه ها هم نقش کلیدی دارند. رسانه های رسمی و جریان ساز باید فراتر از خبررسانی صرف، به آموزش سواد رسانه ای و تولید گزارش های افشاگرانه بپردازند. راه اندازی پرونده های تحلیلی در رابطه با پدیده «پزشک نمایی دیجیتال» می تواند مردم را نسبت به حقیقت ها هوشیار کند.
کلام آخر!
پدیده پزشک نمایی مجازی، یک تهدید نوظهور اما جدی برای سلامت فردی و اجتماعی جامعه است. این افراد، با سوءاستفاده از اعتماد عمومی، نه تنها منابع مالی مردم را به یغما می برند، بلکه جان آنها را هم به خطر می اندازند. برخورد با این پدیده، نیازمند عزم ملی، قانون گذاری شفاف، فرهنگ سازی مستمر و مشارکت نهادهای رسانه ای است.
جامعه ای آگاه، بهترین واکسن در مقابل ویروس های فریب و تظاهر است.
منبع: اعصاب سنج
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب