نگاهی به چالش های یك بیماری غیرواگیر؛
طعم تلخ یک بیماری شیرین
اعصاب سنج: دیابت با شیوع یک نفر از هر 10 نفر، سهم بالایی از بار بیماریهای غیرواگیر در دنیا دارد.
به گزارش اعصاب سنج به نقل از مهر، دیابت که از آن به عنوان بیماری سبک شهرنشینی نیز یاد می شود، بعد از توسعه زندگی شهری شیوع بسیار زیادی بین مردم داشته است. کم تحرکی، چاقی، استعمال سیگار، الکل، رژیم های غذایی فرآوری شده رایج امروزی و همچنین کاهش مصرف میوه، سبزی و غذاهای سالم از مهم ترین دلیلهای شیوع دیابت ذکر شده است. فدراسیون بین المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ و در پاسخ به رشد بیش از پیش دیابت در دنیا، روز ۱۴ نوامبر (۲۳ آبان) را به نام روز جهانی دیابت نامگذاری کردند. دیابت در جهان دیابت به عنوان یکی از مهم ترین علل مرگ و میر و بیماری در سرتاسر جهان، بار اقتصادی سنگینی بر سیستم بهداشت و درمان تحمیل می کند. بنابراین، انجام مداخلات مبتنی بر جمعیت بمنظور پیش گیری از بروز دیابت، افزایش تشخیص زودرس، تغییر در شیوه زندگی و استفاده از مداخلات دارویی جهت جلوگیری یا تأخیر در پیشرفت عوارض ناشی از بیماری بسیار حائز اهمیت می باشد. طبق آمار بهداشت جهانی شیوع دیابت در بزرگسالان جهان ۸.۸ درصد است، که از این تعداد حدود ۹۰ درصد آن دیابت نوع ۲ است. برمبنای آمارهای ثبت شده، سالانه تنها در ایالات متحده حدود ۲۰۰ هزار نفر به سبب عوارض دیابت می میرند. این بیماری شایع ترین علت بیماریهای قلبی عروقی، سکته ها، نارسایی کلیه، کوری و قطع اندام است. بیماران مبتلا به دیابت دو برابر افراد عادی مبتلا به بیماری قلبی شده و دو برابر افراد عادی به سبب بیماری قلبی فوت می کنند. دیابت یک بیماری مزمن ناتوان کننده شمرده می شود که عوارض بسیاری مانند لطمه های قلبی عروقی، چشمی، کلیوی، زخم های دیابتی و نابینایی را به همراه دارد و هزینه های فراوانی را نیز بر خانواده ها و جامعه تحمیل می کند. البته نکته امیدوارکننده درباره ی دیابت این است که این بیماری با روش های پیشگیرانه و درمانی قابل مهار است. سازمان بهداشت جهانی نیز در هدف گذاری های خود اظهار امیدواری کرده که شیوع آن تا سال ۲۰۲۵ میلادی متوقف شود. دیابت در ایران آمارها نشان میدهد که شیوع دیابت در کشور، به طرز نگران کننده ای رو به افزایش است. آمارهای رسمی، شیوع بیماری دیابت در ایران را طی ۵ سال، با رشد ۳۰ درصدی نشان میدهد. بر طبق این آمار در سال ۱۳۹۵ شیوع دیابت در کشور ۱۱ درصد بوده که در سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۴ درصد بالا رفته است. آخرین بررسی های وزارت بهداشت نیز دراین زمینه نشان می دهد، بیش از ۱۴ درصد جمعیت بالای ۲۰ سال کشور یعنی چیزی حدود ۷ میلیون نفر ایرانی به دیابت مبتلا هستند و این روند رو به افزایش در آینده نزدیک به بالای ۱۰ میلیون نفر مبتلا خواهد رسید؛ و این تازه جدا از آمار ۱۵ تا ۲۰ درصدی ابتلاء به عارضه پیش دیابت در جمعیت کشور است که به زودی خیلی از آنها به دیابت مبتلا خواهند شد. بنا بر این کارشناسان این حوزه براین باورند که برای بهبود این روند در کشور لازم است تا سیاستی در راستای آگاهی رسانی افراد اتخاذ شود و در عین حال روش های درمانی مطلوبی برای مبتلایان به این بیماری در نظر گرفته شود. داروهای متداول تا امروز داروهای ضد دیابت فراوانی برای کنترل و درمان این بیماری تولید و روانه بازار دارویی کشورها شده است و تحقیقات برای داروهای مؤثرتر نیز همچنان ادامه دارد. هم اکنون داروهای خوراکی ضددیابت در پنج دسته طبقه بندی می شوند که از مهم ترین آنها می توان به گلی بن کلامید، متفورمین، آکاربوز، پیوگلیتازون و رپاگلینید اشاره نمود. انسولین، اگزناتید، لیراگلوتاید، سماگلوتاید، پراملینتاید نیز از مهم ترین داروهای غیرخوراکی مورد استفاده در درمان دیابت هستند که البته در سالهای اخیر تحقیقات گسترده ای برای تولید نمونه خوراکی این داروها نیز در جهان انجام شده است. خوشبختانه کشور ما در این سال ها با تلاش پژوهشگران صنایع دارویی کشور موفق به تولید خیلی از این داروها شده که دسترسی بیماران به این داروها را به شکل قابل توجهی تسهیل کرده است. امروزه داروهای مختلفی با بهره گیری از روش های مختلف برای کنترل و درمان بیماری دیابت تولید شده که هر روز نیز بر تعداد آنها افزوده می شود. کشور ما نیز در این خصوص طی این سال ها سهم قابل قبولی را در تولید این داروها داشته است که یکی از تازه ترین آنها «گلیمپراید» است. گلیمپراید یک داروی خوراکی است که در کنار رژیم غذایی و ورزش برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می شود. این دارو از دسته سولفونیل اوره ها بوده که با بقیه داروهای این دسته در نوع اتصال به رسپتور ATP-Sensetive k+ channel متفاوت می باشد. این دارو در نهایت منجر به تحریک ترشح انسولین می شوند. گلیمپراید جزو سولفونیل اوره های طولانی اثر است و عوارض قلبی عروقی آن کمتر از سولفونیل اوره های کوتاه اثر ( مثل گلی¬کلازید) است ولی ریسک هایپوگلایسمی با طولانی اثرها بیشتر است. آگاه سازی یک نیاز اساسی بااینکه پیشرفت های دارویی قابل قبول به وجود آمده در پیشگیری، کنترل و درمان دیابت در کشور غیرقابل انکار است اما باید به این نکته نیز توجه داشت که آموزش و آگاه سازی عموم مردم نسبت به این بیماری، نقش بسیار زیادی در کاهش شیب ابتلاء به دیابت در کشور دارد. این آموزش باید مشتمل بر سبک زندگی سالم، راه های جلوگیری از ابتلاء، نشانه های اولیه بیماری، انجام آزمایش های غربالگری و درمان بموقع و اصولی باشد. هم اکنون اختلاف بین برآوردهای انجام شده در مورد تعداد مبتلایان به دیابت و تعداد مبتلایان ثبت شده نشان میدهد که خیلی از افراد مبتلا به دیابت و پیش دیابت در کشور وجود دارند که خود نیز از وضعیت سلامت خود ناآگاه هستند. تشخیص بموقع و مبادرت به درمان ابتدایی و اصولی این افراد در این مرحله، می تواند از بروز خیلی از لطمه های آتی و تحمیل هزینه های گزاف به سیستم سلامت کشور پیشگیری کند. بدین سبب لازم است تا نهادهای حاکمیتی به عنوان تصمیم گیران سیستم سلامت کشور، در کنار سیاستگذاری برای تامین و تولید داروهای مؤثر، برنامه ریزی مدونی در امتداد آموزش و آگاهی رسانی عمومی نیز داشته باشند.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب